Asteroidi bliski Zemlji (ABZ) su tehnički definisani kao podpopulacija asteroida
koji se približavaju Suncu na manje od 1.3 prosečne udaljenosti između Zemlje i Sunca.
Drugim rečima, ABZ se kreću u blizini Zemlje, predstavljajući istovremeno kako
priliku tako i pretnju za našu civilizaciju. ABZ duguju svoje poreklo asteroidima glavnog pojasa, dok su oni sami
po definiciji roditeljska tela meteorita. Stoga, razumevanje asteroida bliskih Zemlji i njihovih veza sa drugim populacijama je
jedno od centralnih pitanja u savremenih proučavanjima malih tela Sunčevog sistema.
Optimizacija sinergije između nauke, zaštite naše planete i korišćenja resursa je
krajnji veliki izazov i prilika za ABZ u dvadeset prvom veku. Ključni preduslov je da naučimo mnogo više o njihovoj prirodi.
U tom pogledu, značaj teleskopa u orbiti oko Zemlje i svemirskih misija je neprocenjiv, ali su ograničeni na mali broj
objekata. Zato poznavanje fizičkih i površinskih svojstava ABZ daleko zaostaje za
trenutnom stopom njihovih otkrića. Sa druge strane, površine i unutrašnje strukture asteroida su raznovrsne i alternativni
pristupi za procenu ovih svojstava za veliki broj objekata su neophodni.
Projekat "Demistifikacija asteroida bliskih Zemlji" (eng. The Demystifying Near-Earth Asteroids),
upravo ima za cilj da doprinese rešenju pomenutog problema. U okviru D-NEAs projekta, naš cilj je da
razvijemo novi metod koji omogućava karakterizaciju asteroida na osnovu podataka dobijenih iz posmatranja sa Zemlje.
Ovo se posebno odnosi na određivanje toplotnih karakteristika površina asteroida.
Predložena metoda koja se razvija u okviru projekta ima veoma visok odnos koristi i troškova, jer omogućava
da se neke od karakteristika asteroida odrede iz relativno lako dostupnih posmatračkih podataka, što kod drugih
dostupnih metoda nije slučaj. Rezultati D-NEAs projekta direktno doprinose ostvarivanju nekih od osnovnih ciljeva
Planetarnog društva (Planetary Society), koje finansira projekat u okviru
Planetary Society STEP Grant 2021
The idea is based on the Yarkovsky effect, a non-gravitational phenomenon that
causes objects to undergo orbital semi-major axis drift. The effect joins the
asteroid’s orbital dynamics, composition, and physical properties. Our idea to
derive the surface thermal properties of near-Earth objects is built around these
facts. Theoretical models of the Yarkovsky effect allow predicting the semi-major
axis drift, assuming a set of input parameters is available. On the other hand,
astrometric observations and orbit determination procedures allow detecting the
asteroid’s semi-major axis drift in motion. Therefore, at least one asteroid’s
property that determines the drift rate could be estimated by comparing the
model’s predicted da/dt and measured (da/dt)m magnitude of the effect, as
illustrated in Fig. 1:
Ideja se zasniva na efektu Jarkovskog, negravitacionom fenomenu koji
uzrokuje promenu velike poluose putanja asteroida. Efekat objedinjuje
orbitalnu dinamiku, sastav i fizička svojstva asteroida. Naša ideja za
izvođenje toplotnih svojstava površine objekata u blizu Zemlje zasnovana je na toj činjenici.
Teorijski modeli efekta Jarkovskog omogućavaju predviđanje brzine promene
poluose putanje (da/dt), pod pretpostavkom da je dostupan skup ulaznih parametara. Sa druge strane,
astrometrijska posmatranja i procedure za određivanja putanja asteroida, omogućavaju direktno
merenje promena velike poluose (da/dt)m. Dakle, najmanje jedna karakteristika
asteroid od koje zavisi brzina promene poluose, može se proceniti upoređivanjem
da/dt koje model predviđa i izmerenu (da/dt)m magnitudu efekta. Ovo je
ilustrovano na Slici 1:
Kada se radi o izboru parametra koji se određuje, treba imati u vidu da je među
svojstvima asteroida od kojih zavisi jačina efekta Jarkovskog, najkritičnija
toplotna provodljivosti (K), čija neodređenost doseže četiri reda veličine, tj. faktor
od oko 10 000. Ona je takođe ključ za procenu toplotne inercije,
koja je dijagnostika površinske poroznosti i kohezije. Iz navedenih razloga naš
model fokusira se na određivanju toplotne provodljivosti i na osnovu nje,
proceni termalne inercije na površini asteroida.
Period realizacije: 01.04.2022 -- 31.03.2024
Ciljevi
Modelovanje termalnih karakteristika površina asteroida na osnovu podataka dobijenih sa površine Zemlje
Razvoj osnovnog Monte Karlo modela
Ispitivanje uticaja ekscentriciteta putanja asteroida
Modelovanje različitih gustina po slojevima asteroida
Obračunavanje uticaja variabilnosti termalne inercije sa promenom heliocentričnog rastojanja (temperature)
Paralelizacija softvera za implementaciju Monte Karlo modela